Yaşı kırkın üzerinde olan futbol meraklıları Göztepe’nin
‘altın çağını’ iyi bilir. Adnan Süvari yönetiminde başarıdan başarıya koşan
Göztepe’nin ‘efsane on birini’ sadece bu takımın taraftarları değil,
Türkiye’nin dört bir yanındaki futbolseverler ezbere sayabilir. Bu başarı
öyküsünün bir de perde arkası kahramanları vardır ki, onları ancak kulübün
yakın çevresine mensup insanlar tanır. İşte bunlardan biri, Adnan Süvari’den
önce Göztepe’ye gelip uzun yıllar boyunca adeta onun sağ kolu gibi hizmet veren
menajer Ahmet Cücen’dir. Gerek kendi hayat hikâyesini gerek Göztepe’nin zirvede
olduğu yılları bir de onun ağzından dinlemek için kendisini ziyaret ettik.
- Nasıl başladı futbolla ilişkiniz?
- 1929’da Karataş’ta doğdum, Göztepe’de büyüdüm. Beş
kardeştik biz. Annemi hiç hatırlamıyorum, babamı delikanlıyken, henüz okurken
kaybettim. On beş yaşındayken, 1944’te Göztepe’de futbola başladım. Hava teknik
okulunda okuyordum. Bir süre sonra antrenmanlara gitmeyi yasakladılar. Futbola
karşı sevgim fazla olduğu için bitirmeme üç ay kala okulu bıraktım.
Futbolculuğum aşağı yukarı dört sene sürdü. O zaman Göztepe,
altmışlardaki efsane takımın bir benzerine sahipti. 1942-47 yıllarında bir on
biri vardı ki, değişme imkânı yoktu. Kaleci Deli Mahmut, sağ bek Yusuf, sol bek
Alaattin, sağ haf Deli Halit, santrhaf Macit, sol haf Mehmet Öktem, sağ açık
Nezihi, sağ iç Pala Halit, santrfor Fuat Göztepe, sol iç Emcet Sayar, sol açık
Emin Çandarlı. Bu on bir beş sene değişmedi. Sonra 1946’da Karagücü kuruldu.
Genç yaştaki oyuncuları asker olarak topladılar. Bizim iyi üç-dört oyuncumuz
gidince takım bir çöktü, ondan sonra uzun zaman toparlanamadı. Bu takımda Deli
Halit gidince ben sağ haf oynadım.
Babamızı erken kaybettiğimiz için evin yükü benim üzerime kalmıştı.
O zaman futbolda para yoktu, o yüzden mecburen bıraktım ve çalışmaya başladım. 1949’da
askere gittim. Askerden gelince Şevket Filibeli yanına aldı. Tütün, pamuk ve un
tüccarıydı. Onun şirketinde üç-dört sene çalıştım. 1953-55 arası iki sene onların
şoförlüğünü yaptım. 1955’te Şevket Bey kulüp başkanı olunca beni menajer yaptı.
1974’e kadar iki kısa dönem hariç Göztepe’den ayrılmadım.
Ahmet Cücen Göztepe'de menajerliğe başladığı yıllarda |
- Adnan Süvari’den önce hangi hocalarla çalıştınız?
- Menajerliğe başladığımda Bülent Eken vardı. Bir sene sonra
kardeşi Reha geldi. Onlardan sonra Hans Müller diye bir Alman çalıştırıcı geldi.
Sonra Ruhi Karaduman görev yaptı. Macar Kutik bir sezon çalıştı. 1961’de Adnan
Abi Göztepe’yi çalıştırmaya başladı.
- Adnan Süvari’nin Göztepe’ye gelişi nasıl oldu?
- Adnan Süvari eski futbolcumuzdu, basketbol da oynamıştı. O
A takımında oynarken ben genç takımda oynuyordum. Futbolculuğu da basketçiliği
de iyiydi. Bizden sonra Yün Mensucat takımına girdi. İngiltere’de tekstil
mühendisliği okumaya gitti. Orada antrenörlük kurslarına da gitmiş. İzmir’e
dönünce Karşıyaka’da başladı fakat orada tutunamadı. Ağabeyi Sabahattin Süvari
kulüp başkanıydı. Karşıyaka’dan ayrılınca Göztepe’ye çağırdı. 1960 senesinden
itibaren yavaş yavaş efsane takımı oluşturduk. 60-62 senelerinde takım küme
düşmemeye oynadı. Son maçlarda ligde kaldı. Efsane kadro 62’den sonra tırmanışa
geçti. Ondan sonra kimse tutamadı. Şu
dönemde öyle futbol oynayan takım inan ki yok. Türkiye’ye onun gibi antrenör
gelmedi.
(Fotospor) |
- Türkiye’de başarılı olamayan çalıştırıcıların işine
çabucak son verilir. Anlaşılan teamüle aykırı bir şekilde görevinde kalmış.
- Ağabeyinin başkan olması bunda büyük etkendi. Çalıştıkça
oturdu takım. İlginç çalışma yöntemleri vardı. Pazartesi günleri yazıhanesine
giderdik, haftalık programı yapardık. Hafta içinde ben takımı hazırlardım, antrenman
başlangıç saatinde Adnan Abi gelirdi. Antrenman bitti mi, “Bundan sonrası sana
ait,” derdi ve giderdi. İngiltere’deki kulüplerin çalışma yöntemlerini
incelemiş, bizde de aynısını uygulardı. Rahmetli Adnan Abi geldikten üç ay
sonra bize İngilizce dersi vermeye başladı. “Seyahatlere çıktığımız zaman boş
gözlerle bakmayın,” diyordu. “Hiç olmazsa ‘anahtarı ver, odam neresi’ gibi
birkaç cümle bilin,” derdi. Beş lisan bilirdi. Avrupa’da maça gittiğimiz zaman
gazetecilere kendi dilinde cevap verirdi. Antrenmanlar dışındaysa çocukların
her türlü derdiyle ben ilgilenirdim. Ailesi hasta olan, çocuğu dertli olan,
parası kalmayan bana koştururdu. Hepsinin üzerinde emeğim vardır. Bazen
otellerde kampa girdiğimizde, kaçan olmasın diye çocukların odalarını bir
koridorda tutardım. Ben de koridorun başında sandalyeye otururdum sabaha kadar.
- Birbiriyle iyi anlaşan bir ekip kurmuşsunuz.
- Mukavele yapılacağı zaman önce ben gelip imzayı atardım.
Arkadan Gürsel gelirdi. O da imzayı attı mı bütün takım sıraya girerdi, kimse
itiraz etmezdi. Para problemi yoktu hiç. Kulüp az verirdi ama temiz verirdi.
Güler’le Gürsel’e Karagümrük’ten o zamanın parasıyla 40bin lira verdiler. Çok
büyük paraydı o zaman. Bizim kulüple 20 bin liraya mukavele imzaladılar.
Nevzat, Çağlayan, Gürsel – bunların bir araya gelmesi çok
büyük şans. Çağlayan çok iyi sol bekti. Çağlayan, Gürsel, Nevzat – üçü bir
araya geldi mi yandın. Gürsel’in futbolculuğu harikaydı. İki ayağını da iyi
kullanırdı. Sahada tek söz sahibi rahmetli Gürsel’di. Ondan başka sahada
kimsenin sesi çıkmazdı. Hepsi ondan çekinirdi. Aynı zamanda çok severlerdi. Öte
yandan golcü ekipte Fevzi, Ertan, Nihat’ın bir araya gelişi ayrı bir şans.
Fevzi topu aldı mı yandın. Ertan’ı hiç tutamazsın, nasıl kaçtığı belli değil.
Nihat şeytan gibi adamdı. Göztepe futbolcular bakımından çok şanslıydı. Çok iyi
çocuklardı, çok iyi insanlardı.
Ahmet Cücen (ayakta, sağ başta) Göztepe'nin en güçlü dönemindeki kadrosuyla. (Fotospor) |
- İstikrarı koruyunca Avrupa’da da başarı gelmiş anlaşılan.
- Şimdi UEFA kupası olan Fuar Şehirleri Kupasına her sene
iştirak etmeye başladık. İtalya’ya maç yapmaya otobüsle gitmiştik. O zamanlar
para yok ki. Bolognalı yöneticiler bizi karşılamak için seferber olmuşlar.
İstasyonlara bakıyorlar Göztepe’den haber yok, uçaklara bakıyorlar yok. Bizden
ümidi kesmişler. Biz otobüsle gelince şaşırdılar. Ondan sonraki maçlarımızda
sabah buradan çıkıyorduk, akşam Balkanlarda bir otelde kalıyorduk, ertesi gün
maç yapacağımız yere ulaşıyorduk. Avrupa kupalarında da ilk senelerde başarısız
olduktan sonra tecrübe kazandıkça turları atlamaya başladık. 1967 senesinde Atletico
Madrid maçını kazandık. Yer yerinden oynadı.
- Nasıldı o maçın atmosferi?
- Alsancak Stadının bütün seyirciyi almasına imkân yoktu.
İçerideki kadar dışarıda seyirci kalmıştı. Öyle olmasına rağmen para kazanamadı
kulüp çünkü İspanya’ya uçakla gidip gelmek o zaman bayağı masraflı olmuştu.
Umumi kaptan Zeki Çırpıcı vardı. İdareciler aralarında ne prim vereceğiz diye
konuşmuş. O zaman bin lira büyük para. Zeki Çırpıcı nasıl olsa tur atlayamayız
diye üç bin lira vermeyi önermiş. Bombacı Halil aslında sol açık oynardı,
maçtan bir gece önce sağ bek Mehmet hastalandı. Adnan Abi, “Ahmet ne yapalım,
kimi koyalım oraya?” diye sordu. “Abi, Halil’i oynatalım,” dedim. İki ayağını
da iyi kullanırdı. Ondan uygun adam yok. Maçta penaltı oldu, Gürsel atmadı. Bir
sene önce Yugoslav takımına karşı oynarken penaltı kaçırmıştı, 1-0 yenilip
elenmiştik. Hüseyin atacaktı, Adnan
Abi’ye, “Abi Halil atsın, kaleyi bulursa yüzde yüz gol,” dedim. Neyse Halil
öyle bir penaltı attı ki, ağları yırttı. Bir de son dakikada bir gol attı,
santrası bile yapılmadı. O zaman Cemal Tural genelkurmay başkanıydı. Birinci
devre 2-0 bitince telgraf çekmiş. Telgraf sahaya geldi. “Aslanlarım yüzümüzü
ağarttınız, başarınızın devamını bekliyorum,” yazıyordu.
- Ertesi sezon Avrupa’da yarı finale çıkan ilk Türk takımı
olmuşsunuz.
- İlk turda Marsilya’yı eledik. Ardından Romen Argeş Piteşti
takımını, sonra Yugoslav OFK Beograd’ı eledik. Çeyrek finalde Alman Hamburg
takımıyla eşleşmiştik. Onlar gelmekten vazgeçince otomatikman yarı finale
çıktık.
- Adnan Süvari ne zaman ayrıldı?
- Adnan Süvari o sezondan sonra iki sene daha kaldı, sonra
1971’de ayrıldı. 1973’te Sabri Kiraz geldi, bir seneliğine. Süvari ayrıldıktan
sonra Göztepe havasını kaybetti. Gelen yöneticiler kulübü kurtarmak için değil
şahsi reklamını yapmak için görev üstlendi. O sırada ben de Göztepe’den
ayrıldım.
-Adnan Süvari neden ayrılmıştı?
-Takım çökmeye başlamıştı. Yeni idareciler geldi, yeni
transferler yapılamadı. O takım dağıldı. Efsane takım yaşlanmaya başladığında,
gençler zamanında birer ikişer eklenebilseydi takım çökmezdi. O da bıraktı.
Hâlâ yarattığı o isimle devam ediyor.
(Soldan sağa): Adnan Süvari, Halil Kiraz, Ceyhan Yazar, Seyfi Talay, Ahmet Cücen. (Fotospor) |
- Efsane kadroya hangi futbolcuların katılmasını sağladınız?
- Ali’yle Fevzi’yi ben buldum. Bursa Toprakspor’da Mümin
diye bir sağ açık varmış. İdareciler onu seyredip iyiyse getirmem için Bursa’ya
gönderdi. Tribünde maçı seyrediyordum, birisi arkadan omzuma vurdu. Dönüp
baktım, sivil kıyafetli ama İzmir Havagücü’nde beraber oynadığımız Özcan
Binbaşı. Mümin’i seyretmeye geldiğimi söyleyince, “Ne yapacaksın Mümin’i?”
dedi. “Karacabey’de yedek subay öğretmen Fevzi Zemzem diye bir adam var, git
onu al,” dedi. Binbaşı iyi futbolcuydu, ona inanmıştım. İzmir’e dönüp durumu
bildirdim. Fevzi o sırada terhis olmuş, İskenderun’a dönmüş. Şevket Filibeli
oranın Sanayi ve Ticaret Odasına telefon etti. Fevzi’yi hemen bulup bize
gönderdiler. Ben karşılamaya havaalanına gittim. Yanımda Halil’in yedeği sol
açık Ceyhan da vardı. Uçaktan inenlere bakıyoruz, futbolcuya benzer adam yok.
“Yahu Ceyhan, yanlış mı yaptık acaba?” dedim. Baktım iri yarı biri var, gidip
sordum, “Fevzi Zemzem sen misin?” diye, “Benim,” dedi. Kulüpte anlaşma yapıldı.
O sırada Fenerbahçe de öğrenmiş Fevzi’yi. Bizim başkana vermesi için üç tane
futbolcu teklif etmişler. Şevket Filibeli kabul etmemiş. Fevzi ilk bir sene
boyunca Adnan Abi’yle bana kan kusturdu. Tribünlerden ne küfürler yedik onun
için, ne goller kaçırıyordu, aklın durur. Ama bir sene sonra bir oturdu, tabii
arkasında Nevzat’la Gürsel vardı. Armut gibi top topluyordu, yakaladığı pozisyonu
affetmiyordu. Çok kuvvetliydi, karşısında santrhaf dayanmıyordu.
- Ali'yi nasıl keşfettiniz?
- Bizim bir prensibimiz vardı, her antrenmandan sonra çift
kale maç yapardık. Antrenmanda gösterdiğimiz hareketleri maç içinde tekrarlama
şansı verirdi bu. Bir gün yine çift kale yapacaktık – Adnan Abi’yle ben hiç
oynamazdık – yirmi bir kişi var, yirmi ikinci oyuncu yok. Arkada kara kuru bir
çocuk, top topluyordu. Yanıma çağırdım, “Sen ne mevkide oynuyorsun?” diye
sordum. “Santrfor oynuyorum,” dedi. “Sen bu maçta kaleci oyna, ondan sonraki
maçlarda ben seni santrfor oynatacağım,” dedim. Geçti kaleye, bir yatış
kalkışları var, bir refleksleri var, tam bir kalecide aranacak vasıflara sahip.
Nerede oturduğunu sordum, meğer evi sahanın yakınındaymış. “Sen her akşam gel,
beraber topla oynayacağız,” dedim. “Peki,” dedi. On yedi yaşındaydı o zaman.
Çok genç olduğu için ilk zamanlar Adnan Abi oynatmaya cesaret edemiyordu. Bu
arada yirmi beş kez genç milli oldu, fakat Adnan Abi hâlâ oynatmıyor. İstanbul
deplasmanına gelmiştik, ertesi gün İstanbulspor’la oynayacaktık. Takımı üç kişi
yapardık, Adnan Abi, ben, bir de genel kaptanımız ve eski futbolcumuz Özdemir
Boyer. O sırada birinci kalecimizin form durumu iyi olmadığından ben kalede
Ali’nin oynatılmasını önerdim. Adnan Abi Özdemir’e döndü. “Ben Ahmet’e
katılıyorum,” dedi. Bunun üzerine, “Sabah tekrar konuşalım,” dedi. Sabah ben
yine “Ali oynasın,” diye ısrar ettim. Sabah Özdemir’le ben yine Ali’de ısrar
edince bir gerginlik oldu ve Adnan Abi soyunma odasını terk etti. Bunun üzerine
Özdemir Boyer bana, “Çıkar takımı sahaya,” dedi. Zaten takımın on kişisi belli,
bir kaleci değişecekti. O gün Ali hilafsız altı gol kurtardı. İstanbulspor’la
0-0 berabere kaldık. Maçtan sonra Bandırma treniyle İzmir’e dönüyorduk, trende
bize katıldı Adnan Abi. Herhalde Ali kötü oynasaydı benim ipimi çekecekti.
Ali’nin takıma girişi böyle oldu.
- Bunun dışında bir ihtilafınız oldu mu hocayla?
- Abi-kardeş gibiydik, hiçbir ihtilafımız olmadı. Ben
haddimi bildim. Başka takımlara gitsem belki başarılı olurdum ama Göztepe’de
kalmayı tercih ettim.
- O yıllarda Türkiye Kupasını, Cumhurbaşkanlığı Kupasını
almanıza rağmen ligde üçüncülüğün üstüne çıkamamışsınız. Şampiyonluğu hiç
düşünmediniz mi?
-O dönemde FB-GS-BJK üçgenini delemedik, gerçi şimdi de
öyle. O zaman onlar bize göre çok güçlüydü. Basın, federasyon, hakemler, herkes
onların arkasındaydı. Ligde şampiyon olamıyorduk ama kupa eleme usulü olduğu
için eleyip geçiyorduk.
Göztepe'nin efsane kadrosundan hayatta kalanlar bir arada. Ahmet Cücen ayakta, sağdan üçüncü. |
- 1974’te Göztepe’den ayrılmadan önce hangi takımları
çalıştırdınız?
- 1966 yılında Antalyaspor’u çalıştırdım. Antalyaspor o yıl
kurulup 2. Lige katılmıştı, dolayısıyla ilk teknik direktörü bendim. İkinci
sezon için bana Antalya’dan aylık 12.500 lira para artı Kemer’de yirmi dönüm
arsa verdiler. Adnan Abi, “Ahmet gel, sana ihtiyacım var,” deyince Antalya’yı
hemen bıraktım, aylık 2.500 liraya İzmir’e döndüm. 1972 senesinde de
Konyaspor’da çalıştım ama sezon tamamlanmadan bıraktım. Ankara’ya maça gittik,
kötü bir otelde kalıyoruz sırılsıklam rutubet. Kafile başkanına, “Ben bu otelde
çocukları yatırmam,” dedim. Belediye başkan yardımcısı olduğunu sonradan
öğrendiğim zat orada kalmak için ısrar etti. Aldım çocukları, gittik iyi bir
otele. Parasını ben ödedim otelin. Maçtan sonra Konya’ya döndük. Ertesi gün
idare heyeti toplantısı vardı. Hemen istifamı bastım, aldım çantamı, doğru İzmir’e
döndüm.
- Yurtdışındaki teknik direktörlük kurslarına da
katılmışsınız.
- Türkiye’de ilk kez 1964’te Manisa’da düzenlenen
antrenörlük kursuna katılmıştım.1968’de İstanbul’da düzenlenen A kursunu
bitirdim. 1973’te Futbol Federasyonu
beni Macaristan Spor Akademisinde kursa gönderdi. O sene başarılı olduğum için
ertesi yıl beni akademi davet etti. O zamanlar Macar futbolu Avrupa’da söz
sahibiydi. Kursun çok faydasını gördüm. Ayrıca 1987 yılında Avrupa Antrenörler
Birliğinin Atina’da düzenlediği sempozyuma Türkiye’yi temsilen katıldım.
Ahmet Cücen 1987'de Atina'da düzenlenen sempozyum sırasında Jupp Derwall ile birlikte. |
- Göztepe’den ayrıldıktan sonra hangi takımları
çalıştırdınız?
- Yine bir İzmir takımı olan Ülküspor’u, ardından
Nazillispor’u çalıştırdım. 1979-80 sezonu başlamadan önce Fevzi Zemzem’le
birlikte yine Göztepe’ye döndüm. Romanya’da hazırlık kampı yapıp maçlar oynadık
ve başarılı sonuçlar aldık. Fakat yönetim oturmuş ekibin üstüne Kadri Aytaç’ı
getirmek isteyince istifa ettim. 1982’de Keşan’a gittim. Bir süre
Tekirdağspor’u çalıştırdıktan sonra tekrar Keşan’a döndüm. Burada toplam on
sene kaldım. Orada antrenörlüğün yanı sıra otel ve restoran işlettim. Son
çalıştırdığım takım Keşan oldu. Daha sonra İzmir’e döndüm.
Macaristan Spor Akademisi'nden aldığı diploma. |
- Kardeşiniz de Göztepe’de başkanlık yapmış.
- Üç yaş küçük kardeşim Mustafa Cücen başkanlık yaptı. Onun
yüzünden iki sene antrenörlük yapamadım. Bırakmadı. “Abi, ya sen antrenör ol,
ya ben başkan olayım. Şimdi herhangi bir şey olur, hemen dedikoduya başlarlar,
seni yıpratırlar. Onun için ben başkanken antrenörlük yapma,” dedi.
TÜFAD İzmir Şubesinin 2011 yılında Ahmet Cücen adına düzenlediği seminerin afişi. |
- Diğer takımlarda birinci adam olabilecekken uzun zaman
Göztepe’de ikinci adamlığı tercih etmişsiniz.
- Göztepelilik sevgisi yüzünden geri planda kaldım. Adnan
Abi’den ayrılamadım, ikinci adam kaldım daima. Diplomaları alınca belli bir
seviyeye ulaştım ama onu geçmeye teşebbüs etmedim hiç. Benim hayatım Göztepe’de
geçti.
Ahmet Cücen ve eşi, 2012 yazında Göztepe'deki evlerinde. |
Fethi Ahmet Cücen'in sözünü ettiği kaleci Deli Mahmut (Mahmut Yaylımateş) biz çocukken Karşıyaka maviköşede hiç eksik olmayan papyonu ve beyaz önlüğüyle mahallemizin berberiydi. Her traşa gittiğimizde bir futbol hikayesini dinlerdik. Rumeli göçmeni olduğundan konuşması bize sevimli gelirdi.
YanıtlaSilBir hikayesini hatırlarım: Hakem bir pozisyondan ötürü Göztepenin aleyhine penaltı verir. Kaleci Mahmut diğer futbolcularla birlikte karara itiraz eder ancak hakem kararından dönmez penaltı vuruşu yapılacaktir. Top penaltı noktasına dikilir. Deli Mahmut hala konuşmaktadır. "Eğer bu penaltıysa bende kaleyi açarım" diyerek ellerini kavuşturarak bir direğe yaslanıp bekler. Düdük sesiyle penaltı vuruşu yapılır. Ama rakip oyuncu boş bıraktığı köşeye plase vuruş yaptığı için top tıngır mıngır giderken Deli Mahmut güçlük çekmeden kaleye giden topu eğilip alır.
Bilge Celen